Σελίδες

Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου 2012

Ο "υπηρέτης" που βγήκε από το...κουπί!

Η λέξη "υπηρέτης" είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, πόσοι από εμάς γνωρίζουν πως προέκυψε από την... κωπηλασία;

"Ἐρέσσω /ἐρέττω" σημαίνει: κωπηλατώ. Από εκεί προκύπτει ο "ἐρέτης" (κωπηλάτης) και το "ἐρετμόν" (κουπί).
Η πρόθεση "ὑπό" μας φανερώνει την ιδιότητα του να είναι κάτι ή κάποιος "κάτω από" κάτι ή κάποιον.
Επειδή στα πλοία κάποιοι ερέτες ήταν υπό τις διαταγές άλλων ανωτέρων τους ερετών, ονομάζονταν "ὑπηρέτες" (ὑπό + ἐρέτης).

Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε πώς απεδόθη στην λέξη και η σημερινή της έννοια - μπορεί ο υπηρέτης από τα πλοία να μεταφέρθηκε στις οικίες, αλλά σημαίνει το ίδιο πράγμα: αυτόν που δέχεται εντολές από ανωτέρους ώστε να φέρει την δουλειά του εις πέρας.

Κατά μία άλλη εκδοχή, ο υπηρέτης είναι ο κυριολεκτικά "ὑπό" (δηλ. κάτω από το κατάστρωμα του πλοίου) ερέτης.



Όσον αφορά το "ἐρετμόν" (κουπί), το χερούλι του λέγεται και "κώπη" = κουπί (το "ω" πολύ συχνά μετατρέπεται σε "ου", πρβλ. "κώνωψ" = κουνούπι), ενώ το κάτω πλατύ μέρος του λέγεται "πηδόν" (εξ' ου και "πηδάλιον").
                                                                   Ελένη Ωρείθυια Κουλιζάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.